Almanca Düzenli Fiiller
Almanca Düzenli Fiiller: Almancada düzenli fiiller, belirli bir kalıba göre düzenli olarak çekimlenen fiillerdir. Bu fiiller, genellikle belirli kurallara göre çekimlenir ve bu kurallar çoğunlukla kök fiile eklenen eklerle belirlenir.
Almancada düzenli fiillerin çekimlenmesi için genellikle üç farklı kalıp bulunur: “-en”, “-eln”, ve “-ern”. Bu kalıpların her biri farklı düzenli fiil gruplarını içerir.
Örneklerle açıklamak gerekirse:
- “Sprechen” (konuşmak) fiili “-en” kalıbına uyar ve “Ich spreche” (Ben konuşurum) şeklinde çekimlenir.
- “Arbeiten” (çalışmak) fiili “-en” kalıbına uyan bir diğer fiildir ve “Wir arbeiten” (Biz çalışırız) şeklinde çekimlenir.
“-eln” ve “-ern” kalıplarına örnek vermek gerekirse:
- “Wandern” (yürüyüş yapmak) fiili “-ern” kalıbına uyar ve “Sie wandern” (Onlar yürüyüş yaparlar) şeklinde çekimlenir.
- “Helfen” (yardım etmek) fiili ise “-eln” kalıbına uyar ve “Du hilfst” (Sen yardım edersin) şeklinde çekimlenir.
Düzenli fiiller genellikle Almanca öğrenmeye başlayanlar için ilk adımlardır çünkü bunlar belirli kurallara göre çekimlendiği için öğrenmeleri daha kolay olabilir. Fiillerin çekimlenmesi ve farklı zamanlarda kullanımı Almanca dilinin önemli bir parçasıdır.
Regelmäßige Verben ya da schwache Verben olarak adlandırılan Almancada düzenli fiiller, en fazla fiilin bulunduğu fiil grubudur. Malumunuz Almancada fiiller üç kategoride bulunmaktadır:
- Zayıf (kurallı) Fiiller (schwache / regelmäßige Verben)
- Kuvvetli (kuralsız) Fiiller (starke / unregelmäßige Verben)
- Karışık fiiller (gemischte Verben / Mischverben)
Bu bölümümüzde, düzenli fiil olarak da adlandırılan “Zayıf” fiilleri işeyeceğiz. Diğer ikisi düzensiz fiil kategorisinde olup ayrı bir bölüm olarak işlenmiştir.
Almanca Düzenli Fiiller Konusu
Bilindiği üzere varlıkların yaptığı işi, hareketi, oluşu çeşitli ekler alarak şahıs ve zamana bağlı olarak anlatan kelimelere fiil denir. “Peki, düzenli fiil denilince akla ne gelmeli?”
Almancada düzenli fiiller denilince ilk akla gelmesi gereken şey; fiillerin şahıslara göre belirli bir düzende çekimlenmesinden ziyade bu fiillerin fiil köklerinde bir ses değişikliği olup olmadığıdır.
Fiil kökünde ses değişikliğini aradığımıza göre sıra geldi fiil kökünü tariflemeye. Nasıl ki Türkçede -mek/mak ekleri fiilerde mastar eklerini oluşturuyorsa ve bunları fiilden atınca fiil kökünü buluyorsak, Almancada da benzer bir şey yapılmaktadır.
Almancadaki tüm fiiller -en/n mastar eklerine sahiptirler ve bu ekler çıkarıldığında geriye kalan kısma fiil kökü (die Wurzel) denir.
Almanca düzenli fiillerin bir diğer ismi de zayıf fiillerdir. Schwache Verben ismi de Almanca dilinde düzenli fiiller demektir. Almanca dilinde pek çok fiil düzenli yapıdadır. Düzenli fiillerin çekimli hale getirilmesi de oldukça basittir.
Almancada fiillerin düzenli mi yoksa düzensiz mi olduğunu anlamak gerekmektedir. Düzenli fiillerde fiilin kökü aynı kalmaktadır. Bu fiili köküne de duruma göre sabit ekler getirilir. İşte Almanca düzenli fiillere örnekler;
Abdrehen- Kapamak ya da Çevirmek
Aufmachen- Açmak
Arbeiten- Çalışmak
Baden- Banyo Yapmak
Besuchen- Ziyaret Etmek
Bummeln- Gezmek
Almanca Düzenli Fiillerin Çekimleri
Bir fiili düzenli yapan en önemli şey zamanlara göre çekimlerinde fiil mastar eki olan -en/n ekleri atıldığında kalan fiil kökünde ses değişikliği olmamasıdır.
Ayrıca düzenli fiiller belirli bir kalıba uygun olarak şahıslara göre çekimlenirler. Aşağıdaki tabloda şahıs zamirlerine göre şimdiki zamanda fiillerin çekimlenirken aldığı ekler gösterilmiştir:
| ich | du | er/sie/es | wir | ihr | sie/Sie |
| -e | -st | -t | -en | -t | -en |
Düzenli bir fiilin şahıs zamirlerine göre çekimlenmesine örnek olarak “machen (yapmak)” fiilini verebiliriz. Aşağıdaki tabloyu inceleyiniz:
| Zamir | Machen |
|---|---|
| ich | mache |
| du | machst |
| er/sie/es | macht |
| wir | machen |
| ihr | macht |
| sie/Sie | machen |
Bazı fiiller –en mastar eki ile yerine –n mastar eki ile biter. Haliyle fiil kökünü elde etmek için sadece -n mastar ekini atmamız yeterlidir.
| Zamir | Wandern |
|---|---|
| ich | wandere |
| du | wanderst |
| er/sie/es | wandert |
| wir | wandern |
| ihr | wandert |
| sie/Sie | wandern |
Görüldüğü gibi düzenli fiiller şahıslarına aldıkları birtakım eklerle çekimlenmektedir. Bu neredeyse her düzenli fiil için geçerlidir. Ancak bazı istisnalar da mevcuttur:
❗ Fiil kökleri “-t, -d, ya da -m ve –n (-rm ve -rn hariç)” ile biten fiiller çekime uğrarken “du ikinci Tekil şahısta”, “er/sie/es üçüncü tekil şahıslarında” ve “ihr ikinci çoğul şahısında” fiil ile şahıs ekleri arasına -e eki getirilir. Örnek olarak “arbeiten (çalışmak)” fiilini inceleyebiliriz:
| ZAMİR | ARBEITEN |
|---|---|
| ich | arbeite |
| du | arbeitest |
| er/sie/es | arbeitet |
| wir | arbeiten |
| ihr | arbeitet |
| sie/Sie | arbeiten |
Umarım sunulan bilgiler hem yararlı olmuş hem de anlaşılır bir şekilde ifade edilmiştir. Herhangi bir noktada belirsizlik yaşarsanız, bir hata bulduğunuzu düşünürseniz, bir kelimenin yanlış yazıldığını fark ederseniz, lütfen yorum yaparak bunu belirtiniz. Zira ne kadar dikkatli hazırlanmış olursa olsun, hataların yapılabildiğini fark edebiliyoruz. Görüşleriniz ve katkılarınız, bu tür hataları düzeltmemiz için büyük önem taşıyor. İyi çalışmalar dilerim. ❤️
