Almanca Çoğul Yapma
Almanca Çoğul Yapma: Almancada çoğul yapısı, dilin önemli bir özelliğidir ve kelimelerin çoğul hallerini oluştururken belli kurallara dayanır. Almancada çoğul yapısı, kelimenin sonuna eklenen çeşitli eklerle oluşturulur.
Örneğin, birçok isim çoğul yapmak için “-e” veya “-en” eklerini alır. Ancak, çoğul oluştururken bazı isimlerde sesli değişiklikler veya farklı ekler de kullanılabilir. Ayrıca, belirli kelimeler Almanca’da düzensiz çoğul yapısına sahiptir.
Almancada çoğul yapısının bu çeşitliliği, dilin öğrenilmesi sürecinde öğrenciler için zorlu olabilir. Ancak, doğru kullanıldığında dilin zenginliğini ve esnekliğini gösterir.
Bu makale, Almanca dilinin çoğul yapısını anlamak için çeşitli kelimelerdeki çoğul örnekleri ve kuralları ele alabilir. Ayrıca düzensiz çoğulların ve istisnai durumların da incelendiği bir kaynak olabilir. Almanca’da çoğul yapısının kapsamlı bir şekilde anlatılmasıyla dil öğrenenlerin çoğul oluşturma konusundaki becerilerini güçlendirmeyi hedefler.
Almanca Çoğul Yapma Kuralları Nelerdir?
Almanca Çoğul Yapma Kuralları: Almanca çoğul yapmak için isimlerin başında 3 farklı Artikel bulunur. Bu Artikeller “der-die-das”dır. Fakat plural, yani çoğul hale gelen tüm isimlerin başında sadece “die” Artikeli kullanılır. Örneğin; Das Auto ( singular), tekil halde iken ismin Artikeli “das”dır. Oysa otomobiller, yani çoğul olarak kullanılırken bu isim “die ” Artikelini alır ve “die Autos” olur.
Almancada isimler çoğul yapılırken elbette bazı değişimler olmaktadır. Bu konu Almancada oldukça karmaşıktır. Fakat çokça pratik yaparak bu konuyu kavramak ve pekiştirmek olanaklıdır. Bir başka püf noktası ise Almanca kelime çalışması yaparken, isimlerin hem tekil hem de çoğul hallerini öğrenmektir.
Almanca Çoğul Yapma Ekleri
Almanca çoğul yapma meselesi karmaşık olduğu için bazı temel kuralları bilmekte büyük yarar vardır. Bunları başlıklar halinde sıralayarak ve örnekler vererek açıklamak gerekirse:
Kelimenin son harflerine bakılır. Eğer son harfler; -sel, -tel, ler, -le, -ner, -en, erl, -lein olan sözcüklerin tekili ile çoğulu aynı olmaktadır. Bu durumda ismin tekil mi çoğul mu olduğu Artikeline bakılarak anlaşılır:
- Kelimenin son harfleri -ich, -rich, icht, ig, bold, ing, -nis, -sal ise bu kelimelerin çoğulu, tekil haldekinin sonuna “-e” harfi getirilerek yapılır.
- Kelimenin harfleri -er, -el ve Artikelleri de “die” ise o vakit tekil kelimenin sonuna “-en” veya “-n” harfleri getirilerek plural yapılır.
- Kelimenin tekil halinde “-schaft, -lei, -leiht, -keit, -rei, -in, -ung” varsa, bu kez “-en” ya da “-n” harfi getirilerek plural yapılmaktadır.
- Eğer tekil haldeki ismin Artikeli “der” veya “das” ise ve sözcük “-tum” takısı ile bitiyorsa bu durumda “-er” takısı ile çoğul yapılır.
- Eğer sözcüğün tekil hali “-ar, -aer, -at, -eur, -ier, -il, -ling, -nis, -us” ile bitiyorsa bu durumda çoğul yaparken sözcüğün sonuna “-e” harfi getirilir.
- Tekil kelimenin sonu “-age, -ant, -e, ei, -enz, ion, -heit, -keit, -ist, -ung, -schaft, -ung, -or, -taet, -ur” gibi eklerle bitiyorsa bu kelimelerin sonuna “-n ya da -en” takısı getirilerek çoğul yapılır.
- Bir başka kural da şudur; Almanca’ya yabancı dillerden girmiş kelimeler çoğul yapılırken kural olarak “-s” takısı eklenir.
- Sözcüğün tekil hali “-in “takısı ile bitiyorsa çoğul yaparken “-nen” takısı eklenir.
- Bir başka Plural yapma kuralı da şudur: İsimlerin içindeki sesli harflerin üzerine nokta konmak suretiyle ve sonuna “-e,-n, ya da -em, -er” takılarak çoğul kelime yapılır.
- Plural yapımında önemli bir başka kural da şöyledir; isimler çoğul yapılırken hiç değişim göstermezler. Fakat sadece Artikelleri değişir yani “die” Artikeli ile kullanılır.
- Almanca’da öyle bazı kelimeler vardır ki; bunlar sadece tekil halde kullanılır, yani bunların Plurali yapılmaz. Örneğin; “Die Hunger”(açlık), “das Glück” (şans), “die Böse” (kötü şey)
- Yine singuları olmayan yani sadece çoğulu olan sözcükler de vardır. Bunlara örnek olarak; “die Eltern” ( ebeveyn), “die Ferien” ( tatil), “die Kosten” (masraflar) kelimeleri verilebilir.
- Çok daha nadir olan ve çoğulları kendine özgü olan bazı çoğul kelimeler de vardır. Örneğin; der Bau – die Bauten ( inşaat, inşaatlar) ya da “der Schnee – die Schnemassen” (kar-karlar)
| TEKİL | ÇOĞUL |
| das Fenster (pencere) | die Fenster (pencereler) |
| der Stuhl (sandalye) | die Stühle (sandalyeler) |
| das Buch (kitap) | die Bücher (kitaplar) |
| die Frau (kadın) | die Frauen (kadınlar) |
| das Kino (sinema) | die Kinos (sinemalar) |
| das Bild (resim) | die Bilder (resimler) |
* Bazı isimler sonlarına -e harfi konarak çoğul hale getirilir.
| TEKİL | ÇOĞUL |
| der Tisch (masa) | die Tische (masalar) |
| der Bleistift (kurşunkalem) | der Bleistifte (kurşunkalem) |
| der Brief (mektup) | die Briefe (mektuplar) |
| das Pferd (at) | die Pfrede (atlar) |
| das Paket (paket) | die Pakete (paketler) |
| der Freund (arkadaş) | der Freunde (arkadaşlar) |
* Bazı isimler sonlarına -e harfi konup ilk sesli harfleri üzerlerine noktalama alıp inceltilerek çoğul hale getirilir.
Almancada sesli harflerin üzerine gelen noktalamaya der Umlaut denir. Der Umlaut yani üzerlerine noktalama işareti alan harflerde şu değişiklik olur.
| Sesli Harf | Umlaut almış hali |
| a | ä |
| o | ö |
| u | ü |
Buna göre sonlarına çoğulda -e ile ilk sesli harflerine noktalama alan isimlerin çoğul halleri şöyledir:
| Tekil | Çoğul |
| der Stuhl (sandalye) | der Stühle (sandalyeler) |
| der Sohn (erkek evlat) | die Söhne (erkek evlatlar) |
| der Arzte (doktor) | der Ärzte (doktorlar) |
| der Baum (ağaç) | die Bäume (ağaçlar) |
| der Schrank (dolap) | die Schränke (dolaplar) |
* Bazı isimler ise sonlarına -er takısı eklenerek çoğul yapılır.
| Tekil | Çoğul |
| das Bild (resim) | die Bilder (resimler) |
| das Kind (çocuk) | die Kinder (çocuklar) |
| das Rind (sığır) | die Rinder (sığırlar) |
* Bir grup isim ise sonlarına yine -er eklenerek ilk sesli harflerine de noktalama alarak çoğul olur.
| Tekil | Çoğul |
| das Buch (kitap) | die Bücher (kitaplar) |
| der Mann (adam) | die Männer (adamlar) |
| das Haus (ev) | die Häuser (evler) |
| das Glas (bardak) | die Gläser (bardaklar) |
| das Dorf (köy) | die Dörfer (köyler) |
Bazı isimler çoğulda sonlarına hiçbir takı almazlar. Yani Tekil halleri aynen çoğulda da kullanılır. Bunların çoğunda sadece tanımlıkları değişerek “die” olur.
| Tekil | Çoğul |
| der Schüler (erkek öğrenci) | die Schüler (erkek öğrenciler) |
| das Fenster (pencere) | die Fenster (pencereler) |
| das Mädchen (kız çocuk) | die Mädchen (kız çocuklar) |
| der Lehrer (öğretmen) | die Lehrer (öğretmenler) |
| das Zimmer (oda) | die Zimmer (odalar) |
| der Fehler (hata) | die Fehler (hatalar) |
* Bir grup isim ise çoğul halde yine hiç değişmez, aynen kalır. Ancak bunların ilk sesli harfleri değişikliğe uğrayarak üzerine “Umlaut” alır.
| Tekil | Çoğul |
| der Bruder (erkek kardeş) | die Brüder (erkek kardeşler) |
| die Mutter (anne) | die Mütter (anneler) |
| die Tochter (kız evlat) | die Töchter (kız evlatlar) |
| der Vater (baba) | die Väter (babalar) |
| der Mantel (manto) | die Mäntel (mantolar) |
* Bazı isimler sonlarına “-n” eklenerek çoğul hale getirilir.
| Tekil | Çoğul |
| die Lampe (lamba) | die Lampen (lambalar) |
| die Karte (kart) | die Karten (kartlar) |
| die Brille (gözlük) | die Brillen (gözlükler) |
| die Schwester (kız kardeş) | die Schwestern (kız kardeşler) |
| die Kreide (tebeşir) | die Kreiden (tebeşirler) |
| die Blume (çiçek) | die Blumen (çiçekler) |
* Bazı isimler sonlarına “-en” takısı alarak çoğul yapılır.
| Tekil | Çoğul |
| das Ohr (kulak) | die Ohren (kulaklar) |
| die Frau (kadın) | die Frauen (kadınlar) |
| die Uhr (saat) | die Uhren (saatler) |
| die Zeitung (gazete) | die Zeitungen (gazeteler) |
| die Übung (alıştırma) | die Übungen (alıştırmalar) |
* Genellikle yabancı kökenli olan isimler ise sonlarına “-s” eklenerek çoğul yapılır.
| Tekil | Çoğul |
| das Ohr (kulak) | die Ohren (kulaklar) |
| das Auto (otomobil) | die Autos (otomobiller) |
| das Kino (sinema) | das Kinos (sinemalar) |
| das Radio (radyo) | das Radios (radyolar) |
| das Komma (virgül) | das Kommas (virgüller) |
| das Sofa (divan) | das Sofas (divanlar) |
Görüldüğü gibi, bu gruba giren isimler genellikle das tanımlığına sahip olmakta ve o harfi ile bitmektedir.
Almancada İsimleri Çoğul Yapma
Bu Almanca dersimizde tekil halde bulunan isimleri çoğul hale getirmek için ismin son harfine göre belirlenmiş bazı pratik kurallar vereceğiz. Aşağıdaki kuralları iyi çalıştığınız taktirde herhangi bir kaynağa ihtiyaç duymadan bir çok ismi kendi kendinize çoğul yapabilirsiniz.
- Son harfleri, -sel, -tel, -ler, -le, -ner, -en, -chen, -erl, -lein olan kelimelerin tekili ile çoğulu aynıdır. Bu kelimeleri çoğul yaparken kelimede hiçbir değişiklik yapılmaz. Aynı kelime hem tekil hem de çoğul için kullanılır. Bu kural sadece artikeli der veya das olan tüm kelimeler için geçerlidir.
- Son harfleri -ich, -rich, -icht, -ig, -bold, -ing, -ing, -ing, -nis, -sal olan kelimelerin çoğulu, tekil halinin sonuna -e harfi getirilerek yapılır.
- Son harfleri -er ve -el olup da artikeli “die” olan kelimeler sonlarına -en ya da -n harfleri getirilerek çoğul yapılır. Bu kurala sadece “Tochter” ve “Mutter” kelimeleri uymaz.
- Son harfleri -schaft, -lei, -heit, -keit, -rei, -in, -ung olan kelimeler, sonlarına -en veya -n harfleri getirilerek çoğul yapılır.
- Artikeli der veya das olup da “tum” takısı ile biten isimleri çoğul yapmak için sonuna -er takısı getirilir ve kelimedeki sesli harfler de üzerlerine nokta alarak incelir.
Almanca Çoğul Yapma ile İlgili Yazılar
