Almancada Yardımcı Fiiller – Hilfsverben
Almancada yardımcı fiiller Hilfsverben olarak bilinen dilbilgisinde öğrenmeniz gereken noktalardan bir tanesi. Zira onlar olmasa cümle kurulamazdı desek yeridir.
Almanca temel olarak üç tane yardımcı fiil bulunmaktadır. Bunlar sırasıyla aşağıda derlenmiştir:
- sein -> olmak
- haben -> sahip olmak, var
- werden -> (bir süreç sonrası) olmak
sein, haben ve werden fiilleri alt başlıklar halinde anlatılmıştır. Bu fiiller, belirli bir cümlenin ruh halini veya bağlamını sağlamaya yardımcı olabilecek bir tür yardımcı fiildir.
Bu üç fiil de düzensiz bir fiil olup cümlede yardımcı fiil olarak kullanıldığında esas anlamlarını kaybederler. Yardımcı fiil görevindeyken pek çok dil bilgisi konusunda kullanılırlar.
| Yapılacak zaman | Kullanılan yardımcı fiil | Yardımcı fiilin bulunması gereken zaman |
| Präsens | Yardımcı fiile gerek yoktur | |
| Präteritum (Imperfekt) | Yardımcı fiile gerek yoktur | |
| Perfekt | haben, sein | Präsens şekli |
| Plusquamperfekt | haben, sein | Präteritum şekli |
| Futur I | werden | Präsens şekli |
| Futur II | werden | Präsens şekli |
Sein Yardımcı Fiili
Sein yardımcı fiili Almancada düzensiz bir fiilldir. Anlamı şimdi sınırlarında bir “olmak” anlamı vardır. Ayrıca isme “-iyim, -dır, -dir” anlamı kazandırır. “Sein” fiili Almancada en çok kullanılan fiillerden biridir.
Şimdiki zamanda “Sein” fiilinin çekimi aşağıdaki tabloda gösterilmiştir;
| Sein | |||
|---|---|---|---|
| ben | ich | bin | .. iyim |
| sen | du | bist | … isin |
| o | er/sie/es | ist | … idi |
| biz | wir | sind | … iyiz |
| siz | ihr | seid | … isiniz |
| onlar | sie | sind | … iler |
| siz (resmi) |
Sie (formal) |
sind | … isiniz |
Sein Fiil Çekimi
Aşağıdaki örnekler, konuyu anlamaya yönelik faydalı olacaktır. İngilizce bilenler bunu to be fiilinin kullanımına benzetebilirler.
| Sie ist eine Krankenschwester. O bir hemşiredir. |
| Das ist ein Apfel. Bu bir elmadır. |
| Wir sind die Gewinner. Biz şampiyonuz. |
| Ich bin ein Schüler. Ben bir öğrenciyim. |
| Er ist ein Lehrer. O bir öğretmen. |
Sein Örnek Cümleler
Yardımcı fiil görevindeyken kullanıldığı dil bilgisi konuları:
sein
- Perfekt (di’li geçmiş zaman)
- Plusquamperfekt (mişli geçmiş zaman)
- Futur II (gelecekte bitmiş zaman)
- Passiv (edilgen çatı)
- Zustandspassiv
Haben Yardımcı Fiili
Haben yardımcı fiili de tıpka sein fiili gibi düzensiz ve ismin -i halinde (Akkusativ) kullanılan bir fiildir. İngilizcedeki karşılığı olan “have” fiili ile benzer bir kullanım mantığını sahiptir. Türkçeye sahip olmak olarak değil de daha çok “var” olarak çevrilir. Bu yüzden bazı cümlelerin birebir Türkçe çevirisi yerine uygun çeviriyi kullanmak gerekir.
Şimdiki zamanda “Haben” fiilinin çekimi aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
| haben | ||
|---|---|---|
| ben | ich | habe |
| sen | du | hast |
| o | er/sie/es | hat |
| biz | wir | haben |
| siz | ihr | habt |
| onlar | sie | haben |
| siz (Resmi) |
Sie (formal) |
haben |
❗ Bildiğiniz üzere Türkçede öznenin varlığı yüklemin kişisinden anlaşılabildiği için gizli özne adında bir özne türü bulunmaktadır. Ancak Almancada böylesi bir kullanım söz konusu değildir. Örneğin, “Senin bir köpeğin var.” cümlesi Türkçede “Köpeğin var.” olarak söylenebilse de Almancada böyle bir söyleyiş biçimi yoktur.
| Ich habe einen Hund. Bir köpeğe sahibim. Bir köpeğim var. |
| Sie hat eine Katze. O bir kediye sahip. Onun bir kedisi var. |
| Er hat einen Äpfel. O bir elmaya sahip. Onun bir elması var. |
| Sie haben ein Haus. Onlar bir eve sahip. Onların bir evi var. |
| Du hast eine Flasche Wein. Bir şişe şaraba sahipsin. Bir şişe şarabın var. |
Yardımcı fiil görevindeyken kullanıldığı dil bilgisi konuları:
haben
- Perfekt (di’li geçmiş zaman)
- Plusquamperfekt (mişli geçmiş zaman)
- Futur II (gelecekte bitmiş zaman)
- Passiv (edilgen çatı)
Werden Yardımcı Fiili
Esas fiil olarak werden bir gelişmeyi veya değişimi ifade etmek için kullanılmaktadır. Zaten werden yardımcı fiili de esas fiil anlamında iken özellikle bir meslek isteğini ifade etmek için sıklıkla kullanılır.
Gelecek zaman için kullanılan bir yardımcı fiil olduğu için ilgili konunun anlatımında detaylı bir şekilde irdelenmiştir.
“Werden” fiilinin şimdiki zamandaki çekimi aşağıdaki tabloda gösterilmiştir;
| Werden | ||
|---|---|---|
| ben | ich | werde |
| sen | du | wirst |
| o | er/sie/es | wird |
| biz | wir | werden |
| siz | ihr | werdet |
| onlar | sie | werden |
| siz (resmi) |
Sie (formal) |
werden |
Werden Fiil Çekimi
| Die Kinder werden größer. Çocuklar büyüyor. |
| Emma wird nach einem Jahr Journalistin. Emma bir yıl sonra gazeteci olacak. |
Yardımcı fiil görevindeyken kullanıldığı dil bilgisi konuları:
werden
- Futur I (gelecek zaman)
- Futur II (gelecekte bitmiş zaman)
- Passiv (edilgen çatı)
